Ałbena Grabowska "Stulecie Winnych. Ci, którzy przeżyli. Tom 1" [Recenzja]

"Piorun przeszył niebo, kiedy Kasia Winna wydała z siebie krzyk" - tak rozpoczyna się fascynująca saga rodziny Winnych spod pióra Ałbeny Grabowskiej. Ałbena wzbudza zachwyt błyskawicznie, rzuca czytelnika na kolana od pierwszego zdania i nie pozwala oderwać się od lektury, aż do ostatniego znaku. Im lepiej poznaję twórczość autorki, tym częściej zadaję sobie pytanie, jak mogłam funkcjonować wcześniej, nie czytając książek Ałbeny Grabowskiej?

Czerwiec 1914. Europa cieszy się ostatnimi gorącymi i spokojnymi dniami przed piekłem, jakie ma nadejść. W podwarszawskim Brwinowie na świat przychodzą bliźniaczki - Maria i Ania, a podczas porodu umiera ich matka Kasia Winna. Zrozpaczony mąż, Stanisław Winny, pogrąża się w żałobie, nie radząc sobie z opieką nad córkami i dwoma synami. Z pomocą przychodzi rodzina, która wspiera Stanisława w trudnych chwilach. Nadchodzą jednak kolejne ciężkie chwile. Wybucha I wojna światowa, a do Brwinowa wkraczają Rosjanie i Niemcy. Rodzina Winnych boleśnie odczuwa trudy wojny i epidemii hiszpanki, jaka dziesiątkuje Europę chwilę po zawieszeniu broni. Dziewczynki rosną, wydaje się, iż Winni mogą odetchnąć z ulgą, jednak zewsząd docierają informacje o krążącym nad Starym Kontynentem widmie kolejnej wojny.

"Stulecie Winnych. Ci, którzy przeżyli" to pierwsza powieść historyczna Ałbeny Grabowskiej i również w tym gatunku autorka sprawdza się znakomicie. Pisarka w fascynujący sposób połączyła elementy historii Polski i świata z zajmującą opowieścią o rodzinie Winnych. Na kartach powieści pojawiają się zarówno postacie fikcyjne, jak i prawdziwe. Spotkamy znane z kultury, literatury i historii osobistości na tle perypetii klanu Winnych. Losy familii są mocno wplątane w dzieje ludzkości, całość łączy się w logiczny, spójny, a przede wszystkim pasjonujący utwór. Ałbena Grabowska tak mocno splątała fikcję z rzeczywistością, iż w pewnym momencie nie mamy już pewności, co jest prawdą, a co fałszem, dążymy do rozwiązania zagadki, szukamy wskazówek. A przecież właśnie temu ma służyć literatura. Powieść nie może przynosić gotowych odpowiedzi, sztuka winna jedynie naznaczać kierunek poszukiwań. I taka jest najnowsza książka Ałbeny Grabowskiej. 

"Stulecie Winnych" jest porywającym obrazem życia na tle wydarzeń pierwszej połowy XX wieku. To również wnikliwy i wprost doskonały portret ówczesnego społeczeństwa. Poszczególni członkowie rodziny Winnych przedstawiają różnorodny i bogaty przekrój poglądów, zawodów, pragnień, stereotypów oraz charakterów tamtych czasów. Ałbena Grabowska wystawia swoich bohaterów na próbę, na jaką naraził ludzkość bieg historii. W tej powieści nie uświadczymy fałszu i przekłamania, "Stulecie Winnych" jest wysoce realistycznym i prawdopodobnym obrazem. A na dodatek nieprzewidywalnym, co rzadko idzie w parze. Mimo iż tło historyczne jest nam dobrze znane, jesteśmy w stanie przewidzieć, jakie wydarzenie wkrótce naznaczy rodzinę Winnych, książka nadal pozostaje zaskakująca. Ałbena Grabowska kluczy w przeszłości, miesza i robi to tak dobrze, że jest w stanie zdziwić czytelnika. Wiemy, dokąd Winnych zaprowadzi historia, nie wiemy jednak, jak na ich życie wpłyną ludzkie emocje i zgubny los. 

Pamiętajmy, iż "Stulecie Winnych" to przede wszystkim beletrystyka i  powieść obyczajowa osadzona w przeszłości. Dramatyczne wydarzenia XX wieku pozostają tylko tłem historycznym, a fabuła skupia się przede wszystkim na rodzinie Winnych. To najlepsza, jak dotąd, powieść Ałbeny Grabowskiej i jedna z najciekawszych propozycji historyczno-obyczajowych, jakie w tym momencie ma dla nas polski rynek wydawniczy. Autorka kreśli portrety swoich bohaterów niezwykle starannie, a ich losy są na tyle pasjonujące, że nie sposób oderwać się od lektury. Zdaje się, iż "Stulecie Winnych" to kamień milowy w karierze pisarskiej Ałbeny. Ta dotąd niedoceniania autorka wchodzi tą powieścią na salony.

Mocno trzymam kciuki, gdyż kibicuję Ałbenie Grabowskiej, odkąd przeczytałam jej pierwszą książkę. To doskonała pisarka, a "Stulecie Winnych" dowodzi, iż właśnie teraz jest w najlepszej formie. Jedyną wadą tej książki jest to, że nie ukazała się równocześnie z tomem drugim i trzecim. Czekanie na dalsze losy rodziny Winnych jest istną torturą.

Dziękuję autorce oraz Wydawnictwu Zwierciadło za udostępnienie egzemplarza recenzenckiego!

Ałbena Grabowska "Stulecie Winnych. Ci, którzy przeżyli." Tom 1

Wydawnictwo Zwierciadło, 2014

ilość stron: 336

data premiery: 10.09.2014